Aan een afwachtende houding heeft de thuiszorg niets

De Achterhoekse zorgorganisatie Sensire heeft voor 800 huishoudelijke hulpen collectief ontslag aangevraagd. Nog eens 300 mensen zien hun tijdelijke contract niet verlengd. Als oud-wethouder van Doetinchem ken ik een groot aantal van deze thuishulpen persoonlijk. Zulk nieuws is dan ook heftig en zorgt voor veel onzekerheid. Vooral onder huishoudelijke hulpen zelf, maar ook onder de mensen bij wie ze thuis komen. Meer thuiszorgorganisaties in ons land twijfelen over een zelfde stap als Sensire. De reden: veel contracten tussen gemeenten en thuiszorgorganisaties lopen dit jaar af en gemeenten durven geen nieuwe te sluiten vanwege de veranderingen in de zorg. Sensire besloot daarom tot collectief ontslag. Is dit nodig? Ik vind van niet.

Ik begrijp de onzekerheid. Vooral die onder thuishulpen. Juist daarom sluit ik vandaag aan bij de demonstratie van de Abvakabo in Amsterdam. Om te luisteren naar de zorgen en in gesprek te gaan. Je zult maar te horen krijgen dat je je geliefde baan mogelijk gaat verliezen. Dat is ingrijpend. Toch is een collectieve ontslagaanvraag, zoals nu bij Sensire, onnodig. Voor het jaar 2014 verandert er namelijk niets. Wat moeten gemeente- en thuiszorgbestuurders doen met contracten voor huishoudelijke hulp die aan het einde van dit jaar aflopen? Niet op je handen blijven zitten. Ga met elkaar in overleg en sluit een contract af voor één jaar: voor 2014. Dat kán. Ga samen aan de slag.

Ook in toekomst goede zorg
Vanaf 2015 worden er noodzakelijke veranderingen in de zorg doorgevoerd. We vragen van mensen om zelf hun huishoudelijke hulp te gaan betalen als ze dat kunnen. Mensen die dat in een groot aantal gevallen ook al deden toen ze die hulp om fysieke redenen nog niet nodig hadden, maar daar vanwege bijvoorbeeld een drukke baan niet aan toe kwamen. Is het echt zo onredelijk dat we van mensen die dat kunnen, vragen om zelf hun huishoudelijke hulp te betalen? Ik vind van niet. Voor mensen met een laag inkomen blijven we de benodigde hulp uiteraard met z’n allen betalen. Dat is solidair. Veel mensen die ik spreek vinden het prima om deze hulp zelf te betalen, maar willen geen briefje ophangen in de supermarkt. Daar kan de thuiszorgorganisatie uitkomst bieden. De gemeente garandeert op haar beurt dat de zorgorganisatie deugt. Een gezamenlijke verantwoordelijkheid van gemeenten en thuiszorgaanbieders.

Denk als gemeente en thuiszorgaanbieder dus nu alvast na over hoe je huishoudelijke hulp wilt gaan organiseren vanaf 2015. In het sociaal akkoord en het zorgakkoord, afgesloten tussen werkgevers, de meeste vakbonden en het kabinet, is bovendien afgesproken dat er wat wordt gedaan aan de doorgeslagen flexcontracten in de zorg. Niet meer aanbesteden en concurreren over de rug van thuishulpen, maar een fatsoenlijke prijs en nette arbeidsvoorwaarden. Daar pleit de PvdA al lang voor. Zo kiezen we voor houdbare en goede zorg en bieden we thuishulpen betere arbeidsvoorwaarden. Voor huishoudelijke hulpen die toch hun baan kwijt raken is afgesproken dat we deze mensen helpen naar het zoeken van ander werk.

Zorg in de wijk, dichtbij de mensen
We staan aan de vooravond van grote veranderingen in de zorg. Veranderingen die ervoor zorgen dat we de zorg minder ingewikkeld en dichtbij de mensen aanbieden. Nu al zijn er tal van lokale voorbeelden die laten zien dat dit kan. Steeds meer gemeenten vormen sociale wijkteams. In Enschede, Leeuwarden, Venlo, Nijmegen en Rotterdam bijvoorbeeld. Wijkverpleegkundigen, huisartsen, woonbegeleiders en welzijnswerkers werken er in kleine slagvaardige teams nauw samen. Er wordt gericht gekeken naar wat nodig is, en de familie en de buurt worden erbij betrokken. Dat levert ook een meer betrokken samenleving op. Die voorbeelden verdienen in ons land navolging. Daarom investeren we ook in 5000 extra wijkverpleegkundigen en sociale wijkteams.

Een les uit het Oosten
Er is dus veel te doen. De komende periode biedt ons de kans om een aantal ingesleten patronen in de zorg te doorbreken. De ingewikkeldheid. De versnippering. De aanbestedingen over de rug van medewerkers in de zorg. Dit kunnen we allemaal te lijf gaan. Door zorg dichtbij, persoonlijker en minder ingewikkeld te maken. Met extra wijkverpleegkundigen versterken we de thuiszorg. Maar we vragen ook van mensen die dat kunnen om zelf hun huishoudelijke hulp te betalen. Zo maken we keuzes die ervoor zorgen dat we goede zorg houden voor iedereen. Ook in de toekomst. We staan samen voor een grote klus. Aan afwachtende bestuurders van gemeenten en zorgorganisaties heeft de thuiszorg niets. Laat dat de les uit de Achterhoek zijn.