Zet de stad niet vier jaar op slot!

Het gaat goed met Nederland. Het gaat goed met Zutphen en Warnsveld. Maar het gaat slecht met de gemeente. Vorig jaar hebben we een enorm pakket aan bezuinigingsmaatregelen moeten vaststellen. En volgens de laatste berichten uit de BURAP en de meicirculaire is het financieel herstel een zaak van lange adem.

Verwacht van mij dus geen mooi verhaal over de kracht van onze samenleving. Leuker kunnen we het gewoon niet maken. De gemeente moet keihard prioriteiten stellen en focussen op de dingen waar we nog het verschil kunnen maken. Daar kom ik zo meteen op terug.

Eerst wil ik toch even stilstaan bij een situatie die als onrechtvaardig voelt. Overal in Nederland zijn er signalen dat bij gemeenten het water tot aan de lippen staat. Gemeenten ontvangen structureel te weinig geld voor taken die zij wettelijk gezien moeten uitvoeren, zoals Jeugdzorg, WMO en bijstand. In de kranten druppelen de berichten binnen over gemeenten die basisvoorzieningen zoals bibliotheken, zwembaden en buurthuizen moeten sluiten.

Tegelijkertijd zijn er andere overheden waar men niet weet wat men met al dat overtollige geld aan moet. Het makkelijkste voorbeeld is natuurlijk dat van onze eigen provincie Gelderland waar 1 miljard euro op de bank bleef staan. Hoewel: beter dat dan dat er lukraak cadeautjes worden uitgedeeld. Neem bijvoorbeeld de provincie Overijssel die de komende vier jaar de wegenbelasting bevriest. Men denkt zeker geld hebben we toch genoeg, dus we maken het autorijden nog wat goedkoper.

Dit voelt onrechtvaardig. Puur omdat de financiering van gemeenten anders geregeld is, dus door een systeemfout, wordt er bezuinigd op de voorzieningen die het dichtst bij de mensen staan. Terwijl andere overheden met gemak onnodige  cadeautjes kunnen uitdelen of geld kunnen oppotten.

Als Raad hebben we geen keuze dan te roeien met de riemen die we hebben. De bezuinigingen die we hebben vastgesteld, moeten worden gehaald. En we gaan er ook vanuit dat aanvullende bezuinigingen nodig zijn. Als Raad moeten we een goede afweging kunnen maken. Daarom ontvangen we graag voordat de programmabegroting wordt vastgesteld een lijst met bezuinigingsmaatregelen waaruit de Raad een keuze kan maken. Prima als daar ook maatregelen in het sociaal domein in staan. Ik heb alleen niet de illusie dat daar nog veel te halen valt.

Belangrijk is ook dat de gemeente weer in controle komt. Voor het draagvlak van de bezuinigingen is dat echt essentieel. Vanuit de Raad hebben we daar ook een rol in. Bijvoorbeeld door het financieel kader dat we twee weken geleden unaniem hebben aangenomen, echt te gaan gebruiken bij onze afwegingen.

De PvdA vindt ook dat een verhoging van de OZB onder deze omstandigheden bespreekbaar moet zijn. In ieder geval zo lang de woonlasten in onze gemeente onder het Nederlands gemiddelde ligt.

Als er een OZB verhoging komt, dan liever niet om gaten te dichten, maar om een investering in de stad mogelijk te maken. Want het zou echt een gemiste kans zijn als de stad vier jaar op slot gaat en dat we alleen maar aan het bezuinigen zijn. Zutphen ligt op 1 uur rijden van het economisch hart van Nederland en ook op 1 uur van het grootste industriegebied van Europa. Er zijn zo veel kansen die we laten schieten als we niet aan de ontwikkeling van onze stad denken.

Dat brengt mij meteen bij het andere onderwerp, het focustraject

Het dilemma document dat voorligt stelt extra focus voor. Dat kan op onze steun rekenen. Groei van de werkgelegenheid en een gezonde economie is voor ons dé prioriteit voor Zutphen. Zeker als we dat combineren met de kansen die Zutphen heeft, zoals de aantrekkelijke binnenstad en het elan waarmee we de energietransitie oppakken.

Een gebiedsgerichte aanpak biedt kansen om de verschillende opgaven daadkrachtig op te pakken en ook daar te beginnen waar de opbrengst het grootst is. In verschillende steden heeft men al goede ervaringen opgedaan met zo’n integrale gebiedsgerichte aanpak.

Het focustraject is niet iets dat we in Zutphen alleen doen. Ik pleit dan ook voor een flexibele aanpak waarbij we de ruimte hebben om handig mee te liften met investeringen van andere partijen. Als bijvoorbeeld een groep ondernemers bereid is om in de industriehaven te investeren is dat een kans voor meer werkgelegenheid en duurzaam transport. Een kans die de PvdA niet wil laten lopen.

En laten we als Raad ervoor zorgen dat we de discussie over onze focus niet alleen nu voeren, maar ook wanneer we spreken over de talrijke moties die fracties indienen. Als ik naar de Raadsagenda kijk van deze maanden zie ik toch nog te veel moties op kleine dingen, waarvan ik me afvraag. Gaan we daar echt het verschil op maken?
Laten we dus ook zelf de scherpte in onze keuzes erin houden!

Het voorstel in het dilemma document om te focussen op groei van onze werkgelegenheid kan in ieder geval op onze steun rekenen. Want de PvdA is voor meer werk in Zutphen.

Bijdrage van Jasper Bloem aan de algemene beschouwingen bij de voorjaarsnota 2019 van Zutphen.